Διάφορα βότανα και μπαχαρικά στην κουζίνα μας τα οποία προσφέρουν, εκτός από άρωμα και γεύση στα φαγητά μας, πολλά οφέλη στην υγεία μας!

Θυμάρι

Από το θυμάρι χρησιμοποιούμε τα κλαδιά, τα οποία συλλέγονται το καλοκαίρι. Η ξήρανση του φυτού γίνεται σε σκιά και σε θερμοκρασία χαμηλότερη των 35 C. 

Η χρήση του στην κουζίνα είναι παρόμοια με αυτήν της ρίγανης και συνοδεύει υπέροχα και θαλασσινά. 

Το έγχυμα  του θυμαριού χρησιμοποιείται για λοιμώξεις στον θώρακα και ως αποχρεμπτικό σε βρογχική καταρροή.

Σε πολύ υψηλές τοξικές δόσεις μπορεί να προκαλέσει πονοκέφαλο, ίλιγγο και νεφρικές διαταραχές.

Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Δυόσμος

Χρησιμοποιούμε τα φύλλα του, που συλλέγονται πριν την άνθιση τους και αποξηραίνονται, όσο το δυνατόν γρηγορότερα, σε σκιά και σε θερμοκρασία χαμηλότερη των 35 C. 

Στην κουζίνα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τα φύλλα του φρέσκα ή αποξηραμένα.  Έχει ευχάριστο άρωμα και μπορεί να συνοδέψει πολλά φαγητά. Ταιριάζει με τις ντομάτες, αλλά και με τον κιμά. 

Μπορείτε να φτιάξετε κοκτέιλ, διάφορα αναψυκτικά ή τσάι και να προσθέσετε φύλλα δυόσμο μέσα.

Το αιθέριο έλαιο του είναι μόνο για εξωτερική χρήση και δεν πρέπει να έρχεται σε επαφή με το πρόσωπο και την μύτη. Χρησιμοποιείται σε μυαλγίες και νευραλγίες, υποβοηθά την εφίδρωση στον πυρετό και την γρίπη. Το βράσιμο τον φύλλων σε νερό και έπειτα η εισπνοή των  υδρατμών βοηθά κατά του κρυολογήματος. 

Ρίγανη

Από την ρίγανη χρησιμοποιούνται τα ανθισμένα φύλλα του φυτού, τα οποία αποξηραίνονται στην σκιά.  Η ρίγανη είναι πλούσια σε αντιοξειδωτικά και περιέχει αντιβακτηριακά συστατικά, που εξουδετερώνουν παθογόνους μικροοργανισμούς. Στην κουζίνα ταιριάζει με όλα.  Μπορείτε να την προσθέσετε σε σαλάτες σε μαρινάδες, στα ψητά κρέατα, στις πατάτες φούρνου, στο κοτόπουλα αλλά και στις σούπες. Το έγχυμα της ρίγανης δίνεται κατά του βήχα και για παθήσεις των αναπνευστικών.  Έχει αντιφλεγμονώδες δράση για τον λάρυγγα και τα ούλα και ανακουφίζει από τον πονόδοντο.

Δεντρολίβανο

Είναι ένας μεσογειακός θάμνος, από τον οποίο χρησιμοποιούμε χλωρά και ξερά του φύλλα. Έχει έντονη μυρωδιά και αρωματίζει με έναν ιδιαίτερο τρόπο τα φαγητά. Μπορείτε να προσθέσετε ολόκληρα κλωναράκια δεντρολίβανου σε διάφορα κρέατα, όπως στο αρνί και το κατσίκι. Το έγχυμα χρησιμοποιείται σε ερεθισμούς του δέρματος και σε εντριβές για ρευματικές παθήσεις.  Όταν λαμβάνεται εσωτερικά δρα ως τονωτικό στον οργανισμό. Σε μεγάλες δόσεις μπορεί να προκαλέσει σπασμούς και ίλιγγο. Δεν πρέπει να χρησιμοποιείται κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης.

Γλυκάνισο

Είναι ένα φυτό με χαρακτηριστική και ωραία μυρωδιά, από το οποίο χρησιμοποιούμε τον καρπό του αποξηραμένο. Χρησιμοποιείται κυρίως στην Ασιατική κουζίνα. Ταιριάζει πάρα πολύ με σάλτσες σόγιας και με σκούρα κρέατα. Τα μπαχαρικά που μοιάζουν με ξύλα όπως το γλυκάνισο και η κανέλα, πρέπει να βράζουν για να βγάλουν το άρωμα τους.

Μπορούμε να το βράζουμε και να το πίνουμε συχνά για να αντιμετωπίσουμε τη βρογχική καταρροή.  Σε άτομα με υπερευαισθησία στο γλυκάνισο ή στην μινθόλη, αντενδείκνυται και μπορεί να προκαλέσει  ποικίλες αλλεργικές αντιδράσεις στο δέρμα, το αναπνευστικό αλλά και στο γαστρεντερικό σύστημα. 

Πιπέρι μάυρο

Χρησιμοποιείται πολύ στην Ελλάδα , αλλά και σε όλο τον πλανήτη. Το άρωμα του είναι ερεθιστικό για την μύτη και έχει καυτερή γεύση.  Ταιριάζει με όλα τα φαγητά, δίνει έξτρα γεύση στα ζυμαρικά και μπορεί να λειτουργήσει και ως κρούστα για να ψηθούν κρέατα ή ψάρια. Η κύρια ουσία του είναι η πιπερίνη, η οποία έχει ευεργετική δράση στο πεπτικό σύστημα. Όταν συνδυάζεται με κρέας διευκολύνει την πέψη του λίπους και της πρωτεΐνης. Είναι μια εξαιρετική πηγή σιδήρου, καθώς ένα κουταλάκι του γλυκού δίνει περίπου το 1/10 της ποσότητας που χρειάζεται ο άνθρωπος ημερησίως. Το μαύρο πιπέρι θεωρείται ένα ισχυρό μπαχαρικό όσον αφορά τις αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδες ιδιότητές του. Άτομα με αναπνευστικά προβλήματα και γυναίκες στην διάρκεια της εγκυμοσύνης καλό είναι να συμβουλεύονται τον γιατρό τους πριν το καταναλώσουν. Όσοι πάσχουν από παθήσεις του στομάχου και του εντέρου, θα πρέπει να το αποφεύγουν λόγου της καυτερής του ιδιότητας.    

Κανέλα 

Ένα δημοφιλές μπαχαρικό. Η κανέλα που χρησιμοποιούμε ως μπαχαρικό είναι ο φλοιός των νεαρών βλαστών του φυτού. Την συναντάμε περισσότερο στην ζαχαροπλαστική, παρότι την χρησιμοποιούμε σε πολλά φαγητά. Συνδυάζεται υπέροχα με κοκκινιστά κρέατα, ταιριάζει με γλυκά, με σιροπιαστά, με κρέμες αλλά και με τάρτες φούρνου. Έχει ευχάριστη γεύση, χαρακτηριστικό άρωμα και ξεχωρίζει για την ιδιαίτερη διατροφική της αξία. Η κανέλα έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, βοηθά στην πρόληψη σχηματισμού θρόμβων στον οργανισμό και κάποια από τα συστατικά της έχουν ισχυρή αντιμικροβιακή δράση. Βοηθά σε πεπτικές διαταραχές, δρα κατά της δυσκοιλιότητας και ανακουφίζει από αρθριτικούς και ρευματικούς πόνους. Δεν πρέπει να λαμβάνεται από γυναίκες κατά την εγκυμοσύνη και ιδιαίτερα το αιθέριο έλαιο της, γιατί είναι διεγερτικό της μήτρας. Το αιθέριο έλαιο της είναι πολύ ισχυρό και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο του, παρά μόνο αναμεμειγμένο με λάδι. Όσοι ταλαιπωρούνται με αλλεργίες, θα πρέπει να είναι προσεκτικοί ειδικά όταν αυτή έρχεται σε επαφή με το δέρμα. 

Κάτι που δεν γνωρίζουν πολλοί, είναι ότι υπάρχουν δύο είδη (ποικιλίες) κανέλας. Η κανέλα που θεωρείται ότι έχει όλες τις παραπάνω ωφέλιμες ιδιότητες είναι η Κανέλα της Κεϋλάνης. (Κυκλοφορεί με την ονομασία Κανέλα Κεϋλάνης ή Cinnamomum verum, που θα πει “αληθινή κανέλα” και προέρχεται από την Σρι Λάνκα ). Δυστυχώς είναι πιο δυσεύρετη και ίσως μπορείτε να την βρείτε μόνο σε βιολογικά και επιλεγμένα καταστήματα. Στα σούπερ μάρκετ, βρίσκουμε το δεύτερο και πιο συνηθισμένο είδος κανέλας, την κανέλα Κασσία (Μπορείται να το διαπιστώσετε από την ονομασία στην συσκευασία (όπου αναγράφεται ως Cinnamomum cassia, Cinnamomum aromaticum, Κινέζικη, Σαϊγκόν ή Ινδονησιακή κανέλα) Καλλιεργείται στην Κίνα και την Ινδονησία. Θεωρείται όμως πλέον από πολλούς ότι η κατανάλωση σε μεγάλες ποσότητες του δεύτερου είδους κανέλας, όχι μόνο υστερεί σε ποιότητα αλλά μπορεί να κρύβει και κινδύνους για την υγεία μας.  (Πηγή: enter2life.gr. Εκεί μπορείτε να βρείτε περισσότερες πληροφορίες για τις διαφορές στα είδη κανέλας και στους σχετικούς κινδύνους υγείας που αναφέρονται)

Μοσχοκάρυδο

Έχει ωραίο, δυνατό και διαπεραστικό άρωμα και έντονη γεύση. Είναι ένα μπαχαρικό που προέρχεται από τα σπόρια του δένδρου της μοσχοκαρυδιάς. Χρησιμοποιείται για να δώσει άρωμα στα κρέατα, στην πατατοσαλάτα αλλά και στην μπεσαμέλ. Έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και εξουδετερώνει παθογόνα βακτήρια του στομάχου. Μελέτες έχουν δείξει ότι το μοσχοκάρυδο συμβάλλει στην μείωση στα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, μπορεί να έχει αντικαταθλιπτική δράση, αλλά και αφροδισιακές ιδιότητες. Δεν πρέπει να λαμβάνονται περισσότερο από 3γρ. ημερησίως στο φαγητό, επειδή είναι παραισθησιογόνο και τοξικό.

Κόλιαντρο

Οι αποξηραμένοι του σπόροι, που συλλέγονται το φθινόπωρο χρησιμοποιούνται ως μπαχαρικό. Οι σπόροι του κόλιανδρου έχουν ιδιαίτερη γεύση και χρησιμοποιείται σε πολλές κουζίνες σε συνδυασμό με άλλα μπαχαρικά. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Κυπριακή μαγειρική. Στην Ελληνική κουζίνα χρησιμοποιείται σε σούπες, αλλά και σε ψητά, άλλοτε με ολόκληρους σπόρους και άλλοτε κοπανισμένους. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επαρκής επιστημονική τεκμηρίωση για τη θεραπευτική δράση που μπορεί να έχει στον οργανισμό.

Πρόσφατα απομονώθηκε ένα συστατικό του, η δοδεσενάλη, η οποία σύμφωνα με έρευνες έχει ισχυρή φυσική αντιμικροβιακή δράση ενάντια της σαλμονέλας και μάλιστα ισχυρότερη και από αντιβιοτικά φάρμακα.